-
Pan/Pani w zwrotach adresatywnych
9.12.20239.12.2023Czy wyrazy pan/pani, które poprzedają imię, należy pisać wielką czy małą literą? Zostałem nauczony, że "Pan/Pani" piszemy "z dużej" w zwrotach: "Szanowna Pani / Szanowny Panie", jednak w połączeniu z imieniem należy raczej zastosować pisownię małą literą, np. "Dzień dobry pani Anno". Argumentacja była następująca: mała litera nie jest deprecjonująca, ale neutralna, a wielkich liter nie należy nadużywać. Czy istnieję jakiekolwiek wytyczne w tej materii?
-
Pisownia zwrotów tytularnych w dialogach5.12.20195.12.2019Szanowni Państwo,
pytanie dotyczy zwrotów typu „Jego Ekscelencja”, „Wysoki Sąd”, „Wasza Wysokość” użytych w dialogach lub napisach do filmów. Wielu profesjonalnych tłumaczy pisze te wyrażenia dużą literą, powołując się na hasło słownikowe z SJP (https://sjp.pwn.pl/slowniki/Jego-Ekscelencja). Wydaje mi się, że jedyne zasadne użycie dużej litery miałoby miejsce w filmie dokumentalnym odnoszącym się do żywej i autentycznej osoby. Czy mogliby Państwo rozstrzygnąć tę kwestię?
Z szacunkiem,
M. B.
-
Pochodzenie oboczności wśród męskich form odmiany liczebników dwa, trzy, cztery oraz męskoosobowych form liczebników (w ogólności).
12.03.202112.03.2021W połączeniach liczebnik-rzeczownik, rzeczownik ma niekiedy niestandardową odmianę. Wszystkie liczebniki oprócz „dwa”, „trzy”, „cztery” (oraz 22, 23, 24 itd.) zachowują się w mianowniku i bierniku nieco jak rzeczowniki – poprzedzają rzeczowniki w dopełniaczu. Tymczasem, gdy po liczebniku występuje rzeczownik rodzaju męskoosobowego, charakter rzeczownika przyjmują również liczebniki „dwa”, „trzy”, „cztery” (dwóch mężczyzn; w mianowniku – opcjonalnie dwaj mężczyźni). Skąd taka niekonsekwencja?
-
Poradnik poprawnej wymowy w języku polskim
16.02.202416.02.2024Korzystam na co dzień z zielonego słownika poprawnej polszczyzny. Obecnie szukam jakiegoś dodatkowego produktu, gdzie mógłbym sprawdzić precyzyjnie zasady wymowy w języku polskim. W pracy spotykam się z problemem hiperdykcji wśród mówców i potrzebuję źródła rzetelnej wiedzy na ten temat, aby rozwiewać wszelkie wątpliwości.
W zielonym słowniku są oczywiście wyjaśnienia dla takich przykładów jak „sześćset” (wymawiać: „sześset”) i tym podobne. Natomiast zagadnienia, które mnie interesują, dotyczą np. wymowy zbitek jak w poniższym zdaniu:
„Jak oni z zaangażowaniem śpiewają!”
Jeden mówca powie płynnie „jakoni”, a drugi mocno oddzieli „k” od „o”, atakując „o” w ostry sposób, a nie w miękki i łagodny, jak pierwszy mówca.
Jeden mówca powie „zzangażowaniem”, przedłużając po prostu pojedyncze „z”, a drugi odbije jedno „z” od drugiego z pewną cezurą.
Chciałbym znaleźć porady dotyczące tego typu problemów, być może podparte opiniami językoznawców sugerującymi korzystniejszą wymowę.
Czy w Państwa księgarni jest pozycja, która byłaby odpowiednim dla mnie rozwiązaniem?
Z poważaniem
-
port nad, port na, port w, port u
30.09.202330.09.2023W wielu miejscach, takich jak strona internetowa portu północnego w Gdańsku, można przeczytać: „To najdalej wysunięty na północ, niezamarzający port na Morzu Bałtyckim”. Jednakże, rzeczywistość jest taka, że ten port znajduje się faktycznie na lądzie, a nie dosłownie na morzu. Podobnie jest w przypadku latarni morskich. Często spotyka się opisy mówiące, że dana latarnia jest na Morzu Północnym czy na Morzu Śródziemnym, mimo że faktycznie stoi na lądzie, w bliskim sąsiedztwie morza. Jakie są zasady stosowania przyimka „na” w odniesieniu do morza w języku polskim?
-
skróty dni tygodnia w kalendarzu27.02.201327.02.2013Zwracam się do Państwa z problemem dotyczącym skrótów dni tygodnia. Opierałam się na załączonej w Poradni wypowiedzi. Zwrócono mi uwagę, że zapisy skrótów dni tygodnia pn., nd. są dopuszczalne w tekstach, natomiast nie w kalendarzach, że skrót w kalendarzu jako oznaczenie dnia rządzi się innymi zasadami ortograficznymi niż w tekstach. Według tych rzekomych zasad nie wolno po skrócie pn. i nd. postawić kropki. Zależy mi na Państwa wypowiedzi, ponieważ nie wiem, jakimi zasadami się kierować.
-
Spoczywaj w (s)pokoju2.09.20142.09.2014Witam.
Która forma jest poprawna: „Spoczywaj w pokoju” czy „Spoczywaj w spokoju”?
Pozdrawiam
Maciej Mączyński -
tenże i tegoż w przypisach23.03.201323.03.2013Z porady http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=7860 wynika, że formy tegoż i tejże stosujemy po elemencie [w:], a tenże i taż – w pozycji inicjalnej opisu bibliograficznego. Czy w przypisach do jednego tekstu mogą więc wystąpić oba warianty naraz? Czy błędem byłoby przyjęcie jednego wariantu niezależnie od pozycji (tenże na początku i tenże po [w:] albo tegoż na początku i tegoż po [w:])?
-
trendy w interpunkcji6.12.20156.12.2015Szanowna Poradnio,
czy w zdaniach:
Mimo sukcesów w Polsce, w Grecji jest kojarzony jako zły tancerz
Jego taniec prezentowany podczas zawodów, przeszedł do historii imprezy
Paradoksalnie największy mecz w karierze zawodnika, był początkiem jej końca
Przeszedł do historii piłki, jako pierwszy zawodnik, który strzelił 4 gole
Latem tego samego roku po sprowadzeniu Czecha, odszedł do innego klubu
potrzebne są przecinki?
Trwa dyskusja. Podobno są nowe trendy w korekcie!?
Pozdrawiam
Grażyna
-
w ciągu 2–3 dób do 5 dni13.06.201413.06.2014Szanowni Państwo!
W swojej pracy przyjęłam zapis cyfrowy z półpauzą, np. 3–7. Co jednak zrobić w sytuacji, w której pojawiają się wartości pośrednie, np. w ciągu 2-3 dób do 5 dni? Wiem, że nie powinno się łączyć zapisu cyfrowego z półpauzą z wyrażeniem od… do… Nie wiem jednak, jak inaczej mogłabym zapisać przedział wskazany w przykładzie, a musiałabym poświęcić dużo czasu, aby zmienić teraz sposób zapisu w całej pracy.
Z góry dziękuję za odpowiedź!
Pozdrawiam!